勸學(xué)拼音版、注音及讀音：

文學(xué)家：荀子

quàn xué

勸學(xué)

　　 jūn zǐ yuē: xué bù kě yǐ yǐ。

　　君子曰：學(xué)不可以已。

　　 qīng，qǔ zhī yú lán，ér qīng yú lán bīng，shuǐ wèi zhī，ér hán yú shuǐ。mù zhí zhōng shéng，róu yǐ wéi lún，qí qǔ zhōng guī。suī yǒu gǎo bào pù，bù fù tǐng zhě，róu shǐ zhī rán yě。gù mù shòu shéng zé zhí，jīn jiù lì zé lì，jūn zǐ bó xué ér rì cān shěng hū jǐ，zé zhī míng ér xíng wú guò yǐ。

　　青，取之于藍(lán)，而青于藍(lán)；冰，水為之，而寒于水。木直中繩，輮以為輪，其曲中規(guī)。雖有槁暴（pù），不復(fù)挺者，輮使之然也。故木受繩則直，金就礪則利，君子博學(xué)而日參省乎己，則知明而行無(wú)過(guò)矣。

　　 gù bù dēng gāo shān，bù zhī tiān zhī gāo yě bù lín shēn xī，bù zhī dì zhī hòu yě bù wén xiān wáng zhī yí yán，bù zhī xué wèn zhī dà yě。gànyuèyíháo zhī zǐ，shēng ér tóng shēng，zhǎng ér yì sú，jiào shǐ zhī rán yě。shī yuē:" jiē ěr jūn zǐ，wú héng ān xī。jìng gòng ěr wèi，hǎo shì zhèng zhí。shén zhī tīng zhī，jiè ěr jǐng fú。" shén mò dà yú huà dào，fú mò cháng yú wú huò。

　　故不登高山，不知天之高也；不臨深溪，不知地之厚也；不聞先王之遺言，不知學(xué)問(wèn)之大也。干、越、夷、貉之子，生而同聲，長(zhǎng)而異俗，教使之然也。詩(shī)曰：“嗟爾君子，無(wú)恒安息。靖共爾位，好是正直。神之聽(tīng)之，介爾景福。”神莫大于化道，福莫長(zhǎng)于無(wú)禍。

　　 wú cháng zhōng rì ér sī yǐ，bù rú xū yú zhī suǒ xué yě wú cháng qí ér wàng yǐ，bù rú dēng gāo zhī bó jiàn yě。dēng gāo ér zhāo，bì fēi jiā cháng yě，ér jiàn zhě yuǎn shùn fēng ér hū，shēng fēi jiā jí yě，ér wén zhě zhāng。jiǎ yú mǎ zhě，fēi lì zú yě，ér zhì qiān lǐ jiǎ zhōu jí zhě，fēi néng shuǐ yě，ér jué jiāng hé。jūn zǐ shēng fēi yì yě，shàn jiǎ yú wù yě。jūn zǐ shēng tōng: xìng

　　吾嘗終日而思矣，不如須臾之所學(xué)也；吾嘗跂而望矣，不如登高之博見(jiàn)也。登高而招，臂非加長(zhǎng)也，而見(jiàn)者遠(yuǎn)；順風(fēng)而呼，聲非加疾也，而聞?wù)哒谩＜佥涶R者，非利足也，而致千里；假舟楫者，非能水也，而絕江河。君子生非異也，善假于物也。(君子生 通：性)

　　 nán fāng yǒu niǎo yān，míng yuē méng jiū，yǐ yǔ wèi cháo，ér biān zhī yǐ fā，xì zhī wěi sháo，fēng zhì sháo zhé，luǎn pò zi sǐ。cháo fēi bù wán yě，suǒ xì zhě rán yě。xī fāng yǒu mù yān，míng yuē yè gān，jīng zhǎng sì cùn，shēng yú gāo shān zhī shàng，ér lín bǎi rèn zhī yuān，mù jīng fēi néng zhǎng yě，suǒ lì zhě rán yě。péng shēng má zhōng，bù fú ér zhí bái shā zài niè，yǔ zhī jù hēi。lán huái zhī gēn shì wèi zhǐ，qí jiàn zhī xiǔ，jūn zǐ bù jìn，shù rén bù fú。qí zhì fēi bù měi yě，suǒ jiàn zhě rán yě。gù jūn zǐ jū bì zé xiāng，yóu bì jiù shì，suǒ yǐ fáng xié pì ér jìn zhōng zhèng yě。

　　南方有鳥(niǎo)焉，名曰蒙鳩，以羽為巢，而編之以發(fā)，系之葦苕，風(fēng)至苕折，卵破子死。巢非不完也，所系者然也。西方有木焉，名曰射干，莖長(zhǎng)四寸，生于高山之上，而臨百仞之淵，木莖非能長(zhǎng)也，所立者然也。蓬生麻中，不扶而直；白沙在涅，與之俱黑。蘭槐之根是為芷，其漸之滫，君子不近，庶人不服。其質(zhì)非不美也，所漸者然也。故君子居必?fù)襦l(xiāng)，游必就士，所以防邪辟而近中正也。

　　 wù lèi zhī qǐ，bì yǒu suǒ shǐ。róng rǔ zhī lái，bì xiàng qí dé。ròu fǔ chū chóng，yú kū shēng dù。dài màn wàng shēn，huò zāi nǎi zuò。qiáng zì qǔ zhù，róu zì qǔ shù。xié huì zài shēn，yuàn zhī suǒ gòu。shī xīn ruò yī，huǒ jiù zào yě，píng dì ruò yī，shuǐ jiù shī yě。cǎo mù chóu shēng，qín shòu qún yān，wù gè cóng qí lèi yě。shì gù zhì dì zhāng，ér gōng shǐ zhì yān lín mù mào，ér fǔ jīn zhì yān shù chéng yīn，ér zhòng niǎo xī yān。xī suān，ér ruì jù yān。gù yán yǒu zhāo huò yě，xíng yǒu zhāo rǔ yě，jūn zǐ shèn qí suǒ lì hū!

　　物類之起，必有所始。榮辱之來(lái)，必象其德。肉腐出蟲(chóng)，魚(yú)枯生蠹。怠慢忘身，禍災(zāi)乃作。強(qiáng)自取柱，柔自取束。邪穢在身，怨之所構(gòu)。施薪若一，火就燥也，平地若一，水就濕也。草木疇生，禽獸群焉，物各從其類也。是故質(zhì)的張，而弓矢至焉；林木茂，而斧斤至焉；樹(shù)成蔭，而眾鳥(niǎo)息焉。醯酸，而蚋聚焉。故言有招禍也，行有招辱也，君子慎其所立乎！

　　 jī tǔ chéng shān，fēng yǔ xìng yān jī shuǐ chéng yuān，jiāo lóng shēng yān jī shàn chéng dé，ér shén míng zì dé，shèng xīn bèi yān。gù bù jī kuǐ bù，wú yǐ zhì qiān lǐ bù jī xiǎo liú，wú yǐ chéng jiāng hǎi。qí jì yī yuè，bù néng shí bù nú mǎ shí jià，gōng zài bù shě。qiè ér shě zhī，xiǔ mù bù zhé qiè ér bù shě，jīn shí kě lòu。yǐn wú zhuǎ yá zhī lì，jīn gǔ zhī qiáng，shàng shí āi tǔ，xià yǐn huáng quán，yòng xīn yī yě。xiè liù guì ér èr áo，fēi shé shàn zhī xué wú kě jì tuō zhě，yòng xīn zào yě。

　　積土成山，風(fēng)雨興焉；積水成淵，蛟龍生焉；積善成德，而神明自得，圣心備焉。故不積跬步，無(wú)以至千里；不積小流，無(wú)以成江海。騏驥一躍，不能十步；駑馬十駕，功在不舍。鍥而舍之，朽木不折；鍥而不舍，金石可鏤。蚓無(wú)爪牙之利，筋骨之強(qiáng)，上食埃土，下飲黃泉，用心一也。蟹六跪而二螯，非蛇鱔之穴無(wú)可寄托者，用心躁也。

　　 shì gù wú míng míng zhī zhì zhě，wú zhāo zhāo zhī míng wú hūn hūn zhī shì zhě，wú hè hè zhì gōng。xíng qú dào zhě bù zhì，shì liǎng jūn zhě bù róng。mù bù néng liǎng shì ér míng，ěr bù néng liǎng tīng ér cōng。téng shé wú zú ér fēi，shí shǔ wǔ jì ér qióng。shī yuē:" shī jiū zài sāng，qí zi qī xī。shū rén jūn zǐ，qí yí yī xī。qí yí yī xī，xīn rú jié xī!" gù jūn zǐ jié yú yī yě。

　　是故無(wú)冥冥之志者，無(wú)昭昭之明；無(wú)惛惛之事者，無(wú)赫赫之功。行衢道者不至，事兩君者不容。目不能兩視而明，耳不能兩聽(tīng)而聰。螣蛇無(wú)足而飛，鼫?zhǔn)笪寮级F。《詩(shī)》曰：“尸鳩在桑，其子七兮。淑人君子，其儀一兮。其儀一兮，心如結(jié)兮！”故君子結(jié)于一也。

　　 xī zhě hù bā gǔ sè，ér liú yú chū tīng bó yá gǔ qín，ér liù mǎ yǎng mò。gù shēng wú xiǎo ér bù wén，xíng wú yǐn ér bù xíng 。yù zài shān ér cǎo mù rùn，yuān shēng zhū ér yá bù kū。wéi shàn bù jī xié?ān yǒu bù wén zhě hū?

　　昔者瓠巴鼓瑟，而流魚(yú)出聽(tīng)；伯牙鼓琴，而六馬仰秣。故聲無(wú)小而不聞，行無(wú)隱而不形 。玉在山而草木潤(rùn)，淵生珠而崖不枯。為善不積邪？安有不聞?wù)吆酰?/p>

　　 xué è hū shǐ?è hū zhōng?yuē: qí shù zé shǐ hū sòng jīng，zhōng hū dú lǐ qí yì zé shǐ hū wèi shì，zhōng hū wèi shèng rén，zhēn jī lì jiǔ zé rù，xué zhì hū méi ér hòu zhǐ yě。gù xué shù yǒu zhōng，ruò qí yì zé bù kě xū yú shě yě。wèi zhī，rén yě shě zhī，qín shòu yě。gù shū zhě，zhèng shì zhī jì yě shī zhě，zhōng shēng zhī suǒ zhǐ yě lǐ zhě，fǎ zhī dà fēn，lèi zhī gāng jì yě。gù xué zhì hū lǐ ér zhǐ yǐ。fū shì zhī wèi dào dé zhī jí。lǐ zhī jìng wén yě，lè zhī zhōng hé yě，shī shū zhī bó yě，chūn qiū zhī wēi yě，zài tiān dì zhī jiān zhě bì yǐ。jūn zǐ zhī xué yě，rù hū ěr，zhe hū xīn，bù hū sì tǐ，xíng hū dòng jìng。duān ér yán，rú ér dòng，yī kě yǐ wéi fǎ zé。xiǎo rén zhī xué yě，rù hū ěr，chū hū kǒu kǒu ěr zhī jiān，zé sì cùn ěr，hé zú yǐ měi qī chǐ zhī qū zāi!gǔ zhī xué zhě wèi jǐ，jīn zhī xué zhě wéi rén。jūn zǐ zhī xué yě，yǐ měi qí shēn xiǎo rén zhī xué yě，yǐ wéi qín dú。gù bù wèn ér gào wèi zhī ào，wèn yī ér gào èr wèi zhī zá。àofēi yě，záfēi yě jūn zǐ rú xiàng yǐ。

　　學(xué)惡乎始？惡乎終？曰：其數(shù)則始乎誦經(jīng)，終乎讀禮；其義則始乎為士，終乎為圣人， 真積力久則入，學(xué)至乎沒(méi)而后止也。故學(xué)數(shù)有終，若其義則不可須臾舍也。為之，人也；舍 之，禽獸也。故書(shū)者，政事之紀(jì)也；詩(shī)者，中聲之所止也；禮者，法之大分，類之綱紀(jì)也。 故學(xué)至乎禮而止矣。夫是之謂道德之極。禮之敬文也，樂(lè)之中和也，詩(shī)書(shū)之博也，春秋之微 也，在天地之間者畢矣。 君子之學(xué)也，入乎耳，著乎心，布乎四體，形乎動(dòng)靜。端而言，蝡而動(dòng)，一可以為法則。小人之學(xué)也，入乎耳，出乎口；口耳之間，則四寸耳，曷足以美七尺之軀哉！古之學(xué)者為己，今之學(xué)者為人。君子之學(xué)也，以美其身；小人之學(xué)也，以為禽犢。故不問(wèn)而告謂之傲，問(wèn)一而告二謂之囋。傲、非也，囋、非也；君子如向矣。

　　 xué mò biàn hū jìn qí rén。lǐ yuè fǎ ér bù shuō，shī shū gù ér bù qiè，chūn qiū yuē ér bù sù。fāng qí rén zhī xí jūn zǐ zhī shuō，zé zūn yǐ biàn yǐ，zhōu yú shì yǐ。gù yuē: xué mò biàn hū jìn qí rén。

　　學(xué)莫便乎近其人。禮樂(lè)法而不說(shuō)，詩(shī)書(shū)故而不切，春秋約而不速。方其人之習(xí)君子之說(shuō)，則尊以遍矣，周于世矣。故曰：學(xué)莫便乎近其人。

　　 xué zhī jīng mò sù hū hǎo qí rén，lóng lǐ cì zhī。shàng bù néng hǎo qí rén，xià bù néng lóng lǐ，ān tè jiāng xué zá shí zhì，shùn shī shū ér yǐ ěr。zé mò shì qióng nián，bù miǎn wèi lòu rú ér yǐ。jiāng yuán xiān wáng，běn rén yì，zé lǐ zhèng qí jīng wěi xī jìng yě。ruò qiè qiú lǐng，qū wǔ zhǐ ér dùn zhī，shùn zhě bù kě shèng shǔ yě。bù dào lǐ xiàn，yǐ shī shū wèi zhī，pì zhī yóu yǐ zhǐ cè hé yě，yǐ gē chōng shǔ yě，yǐ zhuī cān hú yě，bù kě yǐ dé zhī yǐ。gù lóng lǐ，suī wèi míng，fǎ shì yě bù lóng lǐ，suī chá biàn，sàn rú yě。

　　學(xué)之經(jīng)莫速乎好其人，隆禮次之。上不能好其人，下不能隆禮，安特將學(xué)雜識(shí)志，順詩(shī)書(shū)而已耳。則末世窮年，不免為陋儒而已。將原先王，本仁義，則禮正其經(jīng)緯蹊徑也。若挈裘領(lǐng)，詘五指而頓之，順者不可勝數(shù)也。不道禮憲，以詩(shī)書(shū)為之，譬之猶以指測(cè)河也，以戈舂黍也，以錐餐壺也，不可以得之矣。故隆禮，雖未明，法士也；不隆禮，雖察辯，散儒也。

　　 wèn hù zhě，wù gào yě gào hù zhě，wù wèn yě shuō hù zhě，wù tīng yě。yǒu zhēng qì zhě，wù yǔ biàn yě。gù bì yóu qí dào zhì，rán hòu jiē zhī fēi qí dào zé bì zhī。gù lǐ gōng，ér hòu kě yǔ yán dào zhī fāng cí shùn，ér hòu kě yǔ yán dào zhī lǐ sè cóng ér hòu kě yǔ yán dào zhī zhì。gù wèi kě yǔ yán ér yán，wèi zhī ào kě yǔ yán ér bù yán，wèi zhī yǐn bù guān qì sè ér yán，wèi gǔ。gù jūn zǐ bù àobù yǐnbù gǔ，jǐn shùn qí shēn。shī yuē:" fěi jiāo fěi shū，tiān zǐ suǒ yǔ。" cǐ zhī wèi yě。

　　問(wèn)楛者，勿告也；告楛者，勿問(wèn)也；說(shuō)楛者，勿聽(tīng)也。有爭(zhēng)氣者，勿與辯也。故必由其道至，然后接之；非其道則避之。故禮恭，而后可與言道之方；辭順，而后可與言道之理；色從而后可與言道之致。故未可與言而言，謂之傲；可與言而不言，謂之隱；不觀氣色而言，謂瞽。故君子不傲、不隱、不瞽，謹(jǐn)順其身。詩(shī)曰：“匪交匪舒，天子所予。”此之謂也。

　　 bǎi fā shī yī，bù zú wèi shàn shè qiān lǐ kuǐ bù bù zhì，bù zú wèi shàn yù lún lèi bù tōng，rén yì bù yī，bù zú wèi shàn xué。xué yě zhě，gù xué yī zhī yě。yī chū yān，yī rù yān，tú xiàng zhī rén yě qí shàn zhě shǎo，bù shàn zhě duō，jié zhòu dào zhí yě quán zhī jǐn zhī，rán hòu xué zhě yě。

　　百發(fā)失一，不足謂善射；千里蹞步不至，不足謂善御；倫類不通，仁義不一，不足謂善學(xué)。學(xué)也者，固學(xué)一之也。一出焉，一入焉，涂巷之人也；其善者少，不善者多，桀紂盜跖也；全之盡之，然后學(xué)者也。

　　 jūn zǐ zhī fū bù quán bù cuì zhī bù zú yǐ wéi měi yě，gù sòng shù yǐ guàn zhī，sī suǒ yǐ tōng zhī，wèi qí rén yǐ chù zhī，chú qí hài zhě yǐ chí yǎng zhī。shǐ mù fēi shì wú yù jiàn yě，shǐ ěr fēi shì wú yù wén yě，shǐ kǒu fēi shì wú yù yán yě，shǐ xīn fēi shì wú yù lǜ yě。jí zhì qí zhì hǎo zhī yě，mù hǎo zhī wǔ sè，ěr hǎo zhī wǔ shēng，kǒu hǎo zhī wǔ wèi，xīn lì zhī yǒu tiān xià。shì gù quán lì bù néng qīng yě，qún zhòng bù néng yí yě，tiān xià bù néng dàng yě。shēng hū yóu shì，sǐ hū yóu shì，fū shì zhī wèi dé cāo。dé cāo rán hòu néng dìng，néng dìng rán hòu néng yīng。néng dìng néng yīng，fū shì zhī wèi chéng rén。tiān jiàn qí míng，dì jiàn qí guāng，jūn zǐ guì qí quán yě。

　　君子知夫不全不粹之不足以為美也，故誦數(shù)以貫之，思索以通之，為其人以處之，除其害者以持養(yǎng)之。使目非是無(wú)欲見(jiàn)也，使耳非是無(wú)欲聞也，使口非是無(wú)欲言也，使心非是無(wú)欲慮也。及至其致好之也，目好之五色，耳好之五聲，口好之五味，心利之有天下。是故權(quán)利不能傾也，群眾不能移也，天下不能蕩也。生乎由是，死乎由是，夫是之謂德操。德操然后能定，能定然后能應(yīng)。能定能應(yīng)，夫是之謂成人。天見(jiàn)其明，地見(jiàn)其光，君子貴其全也。